.

نائين از شهرهاي ايران باستان و يكي از ولايتهاي پنجگانه استان (كوره) فارس يعني پايتخت هخامنشيان بوده است در زمان گسترش اسلام مردم نائين به اين دين گرويدند. در قرن پنجم ه ق نائين مانند ساير شهرهاي اصفهان مورد توجه قرارگرفت، در زمان حكومت سلطان محمد خدابنده «الجائيتو» غازان خان در نائين آثار باارزشي همچون مسجد باباعيدالله، عمارت امامزاده سلطان سيد علي(ع)، مناره مسجد جامع دراين شهر ساخته شد.
  دردوران صفويان نائين رونق يافت. دراين دوران برج و باروي شهر مرمت شد و بناهاي جديدي درآن احداث شد درسال 1000 ه ق هنگامي كه اصفهان به پايتختي ايران برگزيده شد نائين كه زماني تابع يزد بود در محدوده اداري اصفهان جاي گرفت و درسال 1372 ه ش , نائين رسماً شهرستان اعلام شد و بخشداري آن به فرمانداري تبديل گشت.از نائين مردان بزرگ و نامداري برخاسته كه هر يك درعلوم و فنون مختلف جايگاهي بس بلند يافته اند و از اين رهگذر نائين بخصوص درتاريخ يكصد ساله اخير ايران، نقش بسيار زيادي داشته است و از اين رو همواره براي اين منطقه منزلتي بيش از يك شهرستان معمولي قائل بوده اند چنانكه براثر خاندان پيرنيا حتي درقانون اساسي پس از مشروطه، اين شهر را از شرط حد نساب نفوس براي برخورداري نماينده اي مستقل در مجلس شوراي ملي معاف كرده بودند.
  يكي از فرزندان بزرگ اين سرزمين دكتر حسين فاطمي است كه درنهضت ملي شده صنعت نفت تا آخرين نفس پايمردي كرد و جان و سر را در راه آزاديخواهي فدا كرد. ديگر شخصيت مشهور اين ديار مرحوم آيت ا.. ميرزا حسين نائيني «آيت الله نائيني» بزرگترين عالم شيعه و متفكر بزرگ اسلام مي باشد.